De werking van LaTeX

LaTeX is gratis computerprogrammatuur (open source software) om tekst te “zetten.” Jouw tekst kun je zetten in de vorm van een boek, een artikel, een folder, catalogus, etc. Je hoeft niet na te denken over regelafbreking, paginering, uitlijningen en nog veel meer opmaaktechniek. LaTeX verzorgt het uiterlijk van jouw tekst tot in de puntjes. Jarenlange ervaring is samengebald in gratis programmatuur. 

Wat is het addertje onder het gras? Welnu, je moet je tekst structureren. In plaats van direct opmaak toe te kennen, geef je aan wat de functie is van een regel tekst. In goed Engels heet dit “What You Mean Is What You Get” (wymiwyg). […]▸ Veel andere opmaakprogrammatuur werkt volgens “What You See Is What You Get” (wysiwyg). Oftewel, in bijvoorbeeld Word zie je de tekens op het scherm staan zoals ze ook op de uiteindelijke pagina op papier (of pdf) terecht zullen komen.  ◂ In LaTeX geef je aan dat een kop een kop is van een bepaald niveau, je geeft aan dat iets een formule is, of een citaat, of gewoon de broodtekst. In aparte stijlen kun je in LaTeX vastleggen hoe deze onderdelen van een pagina eruit moeten komen te zien qua lettertype, grootte, inspringing, etc. 

Het grote voordeel van dergelijke gestructureerde documentopbouw is dat je de opmaak heel snel kunt wijzigen. Dit heeft wel wat weg van de stijlen in Word: bedenk je dat de koppen niet in Arial Bold moeten maar in Palatino cursief, dan is dat met enkele klikken geregeld. Je hoeft niet alle koppen langs. LaTeX doet bij een aanpassing de rest. Pagina-afbreking, de plaatsing van alinea’s op de pagina, het gaat allemaal automatisch goed. Vele algoritmes draaien onder de motorkap om jouw pagina’s er heel goed uit te laten zien. 

Waarom anderen geen LaTeX gebruiken

Zetsoftware om professioneel ogende publicaties te leveren is al jaren gratis voorhanden. LaTeX (spreek uit “latech”) maakt van je tekst pagina's die professioneel ogen. Maar, het gebruik is lastig. Daarom gebruiken veel mensen geen LaTeX, ook al zouden ze het resultaat wel willen. Set your Text biedt ondersteuning zodat jij op hele gemakkelijke wijze zelf je teksten leert op te maken met LaTeX. Althans, onder de motorkap wordt LaTeX aangeroepen. Jij gebruikt met de tips van Set your Text alleen de gebruiksvriendelijke bediening.

Voorbeelden

De volgende voorbeelden geven je een idee van de publicaties die je kunt maken met LaTeX volgens de manier van Set your Text. 

• proefschrift, afstudeerverslag
• wetenschappelijk artikel
• boeken: roman, lesboek
• folder
• diapresentatie
• catalogus

Met LaTeX bouw je voort op eeuwenoude kennis

We leven in een digitaal tijdperk. Iedereen met een computer kan met gemak teksten en afbeeldingen op een pagina zetten. Dit doen mensen vaak met een tekstverwerkingspakket zoals Word. Het grafische resultaat hiervan is meestal ondermaats. En veel mensen klagen over de nukken van de tekstverwerker. 

Vroeger was het zetten van een tekst een vak. […]▸  Zetters zetten loden letters in een houten raam. In spiegelbeeld. Dat raam met de gezette pagina werd in de drukpers gebruikt om de inkt op het papier te krijgen. Bij een volgende pagina moesten alle letters opnieuw worden gezet. Loden letters vind je nu alleen nog in musea. ◂ Computers zetten tekst tegenwoordig met vergelijkbare technieken op de pagina. Vreemd genoeg gebruiken veel mensen de geboekte vooruitgang van dit zogenaamde zetwerk (“typesetting” in goed Engels) niet meer. Kijk in de figuur hieronder maar eens wat een slechte beeldkwaliteit de gemiddelde tekstverwerker levert. De linkerpagina is gemaakt in LibreOffice en heeft veel ruimte tussen de woorden, zogenaamde rivieren van witruimte, in vergelijking met de rechterpagina die in LaTeX is gemaakt. Natuurlijk kun je in bijvoorbeeld Word met een heleboel moeite best mooie pagina’s produceren. Maar échte typografie, nee, dat zal je niet lukken met dit veelgebruikte gereedschap.

Verschillende toepassingen

Velen zijn je voorgegaan in het gebruik van LaTeX voor hun eigen projecten. Die projecten variëren van klassieke teksten en natuurwetenschappelijke teksten tot muziekboeken, brailleschrift, breipatronen en catalogi. Enthousiastelingen hebben dit soort specifieke toepassingen van LaTeX via sjablonen en pakketten gratis beschikbaar gesteld. Hier kun je enorm van profiteren. Tegelijkertijd kun je een dergelijk sjabloon aanpassen aan je eigen wensen.